Statement gesloten jeugdzorg VIGO en Pactum

Ik blijf bij je als het moeilijk wordt.

De laatste weken lezen en horen we in de media allerlei beweringen over de gesloten jeugdzorg. Vanuit Pactum zijn we blij dat het bespreekbaar wordt gemaakt, de stem van jongeren gehoord wordt, maar dat het te weinig gericht is op goede antwoorden voor de toekomst. Dat is waar wij ons op richten en iedere dag keihard voor werken met de jongeren, jeugdzorgwerkers en ketenpartners. Wat ons betreft brengen we de discussie weer terug naar de kern: Hoe bieden we jongeren de beste kansen om zich te ontwikkelen, samen met hun ouders en netwerk? En wat is daar vandaag én morgen voor nodig?

Dit is de kern

Jongeren in de gesloten jeugdzorg hebben – al voor ze hier kwamen – veel traumatische ervaringen en afwijzingen meegemaakt. Eerdere hulp heeft niet geholpen wat reden is om deze jongeren de intensieve specialistische hulp van de gesloten jeugdzorg te geven. Hier krijgen ze na deze hulp ook tijdelijk extra bescherming voor hun eigen veiligheid en/of die van anderen. Juist deze veilige, besloten omgeving biedt kansen, rust en structuur. Het maakt mogelijk dat jongeren weer tot ontwikkeling komen, mentale veerkracht opbouwen en herstellen van trauma’s. Onze medewerkers geloven in ‘hun’ jongeren en zien hun kwaliteiten. Zij houden vol en blijven naast de jongere en het gezin staan, ook als het moeilijk wordt.

Wat er beter kan

Wie de gesloten jeugdzorg van binnenuit kent, weet dat er de afgelopen jaren veel is ontwikkeld en bereikt. Maar net als elders in de zorg, zijn er dingen die echt beter kunnen en moeten. Dat zit ‘m niet in de kwaliteiten van onze professionals, maar vooral in de randvoorwaarden waaronder gewerkt moet worden. Onze medewerkers kampen al enige jaren met beperkte middelen als gevolg van de vele bezuinigingen op de jeugdzorg. Grote groepen, weinig personeel, hoge verwachtingen van buitenaf en daarnaast nog de beperkingen door corona. We vinden het een prestatie van formaat dat onze medewerkers onder deze omstandigheden liefdevolle zorg weten te bieden aan een groep zeer kwetsbare jongeren. Wij hebben diep respect voor hun inzet en uithoudingsvermogen. Wat wij als organisatie te doen hebben is goed voor onze professionals zorgen, zodat zij goed voor onze jongeren en gezinnen kunnen zorgen.

Waarin we investeren

Pactum heeft sinds de transformatie van de jeugdzorg niet stilgezeten. We hebben kansen onderzocht en benut. Continu voeren we daarover het gesprek met gemeenten. We zijn het er samen over eens dat een gesloten verblijf altijd zo kort mogelijk moet zijn. En dat een jongere weer thuis moet kunnen oefenen, zodra dat verantwoord is. Steeds vaker zijn er jongeren met een voorwaardelijke machtiging die thuis of in een zorggezin of pleeggezin overnachten.

Hoe we uithuisplaatsing voorkomen

Ook wij vinden dat jongeren in principe thuis moeten opgroeien, als het veilig kan. Al enkele jaren is Pactum daarom bezig met het ontwikkelen van ambulante alternatieven om uithuisplaatsing te voorkomen. Dat doen we bijvoorbeeld via intensieve gezinsprogramma ’s als Back on Track en gezinstherapiëen als MDFT en MST. Deze gezinnen worden in hun eigen huis begeleid door zeer ervaren professionals, die er ook voor zorgen dat het netwerk en de wijk op passende wijze worden betrokken. We breiden deze maatwerkprogramma’s steeds verder uit.

Wij bouwen aan kleinschalige, hybride voorzieningen

Ondertussen zullen wij niet ophouden met investeren in de behandelgroepen. Simpelweg omdat we geloven dat er altijd jongeren zullen zijn die een veilig opvoedklimaat buitenshuis nodig hebben, als dat thuis (even) niet mogelijk is. Onze wensen zijn helder: we willen toe naar kleinschalige voorzieningen met minder jongeren op een groep, zodat onze medewerkers hen de aandacht kunnen geven die ze verdienen. We zijn ervan overtuigd dat dat zal leiden tot meer effectieve zorg en minder inzet van beperkende maatregelen.

Onze ambities in het kort:

• We willen onze behandelgroepen (10 jongeren) ombouwen naar groepen van max. 4 tot 6 jongeren;
• We willen hybride samengestelde groepen: in principe ‘open’ met de mogelijkheid van op- en afschalen naar een meer besloten en waar dat nodig is gesloten fase, zonder dat de jongere hoeft te verhuizen;
• We willen vaker deeltijdverblijf op maat bieden: de jongere woont deels thuis en deels bij ons;
• We willen onze terreinen verder geschikt maken voor jongeren die bij ons alleen een dagprogramma volgen en thuis overnachten. Zij komen bijvoorbeeld overdag naar ons terrein voor dagbehandeling, onderwijs en/of talentontwikkeling, eventueel in combinatie met gezinsbehandeling en gezinsactiviteiten.

Tot slot

Vanuit Pactum maken we ons sterk voor de jeugdzorg van de toekomst. Onze professionals worden dagelijks getraind in de nieuwste behandel- en opvoedmethoden zoals traumasensitief werken, Verbindend Gezag en Safepath . We werken aan integrale gezinsprogramma’s op maat. We gunnen het onze professionals dat zij hun ambities kunnen waarmaken en werkelijk van betekenis kunnen zijn. Met vele kleine en grotere veranderingen willen we dit realiseren. Onze inspanningen gaan door en daarin houden wij vol. Want juist de meest kwetsbare jongeren verdienen onze allerbeste zorg.